بررسی و بازشناسی دومین ترجمۀ مجالس النفایس امیر علی شیر نوایی (ترجمۀ حکیم شاه محمد قزوینی)

مجالس ­النفایس یکی از مهمترین تذکره­ های شاعران است که قزوینی دومین ترجمۀ آن را ترتیب داده و علی ­اصغر حکمت آن را در سال 1321 ش. تصحیح و منتشر کرده ­است. در این مقاله تصحیح حکمت با سه نسخۀ اقدم و معتبر از متن ترکی، مقابله و مقایسه شده و این نتیجه حاصل شد که متن ترجمۀ قزوینی و تصحیح حکمت با محتوای مجالس ­النفایس همخوانی و تطابق چندانی ندارد؛ زیرا از سویی، گاه مطالبی در نسخ ترکی وجود دارد که قزوینی آنها را از ترجمۀ خود حذف و  مطالبی را به ترجمۀ خود اضافه کرده که در متن اصلی وجود ندارد و گاهی هم بخشی از ترجمه­ های او با متن مبدأ اختلاف دارد. از دیگر سو، تصحیح حکمت نیز علاوه بر تفاوت با متن مبدأ، دارای ضبط­ های اشتباه نیز هست. ترجمۀ قزوینی نفوذ گسترده­ ای در منابع تاریخ ­ادبی و کتاب ­شناسی بعد از خود داشته ­است؛ بنابراین، ضروری است بر اساس نسخ اقدم و معتبر مجدداً تصحیح شود.